چرا ترکهای آذری چنان واکنشی به برنامه فتیله نشان دادند؟
در مورد چرایی و چگونگی واکنش ترکهای آذری به برنامه هایی که در آنها لهجه ترکی محور طنز و شوخی یا احیانا دستمایه سخره و کنایه قرار می گیرد، دو عامل اصلی تعیین کننده است و همین ها سبب تفاوت واکنش ترکها با دیگران اقوام ایرانی می شود:
1- از نظر ترکها، زبان و لهجه ترکی در زمره مقدسات است و شوخی با آن جایز نیست. هر کس و گروهی که بخواهد با این مقوله مقدس، شوخی کند؛ به حوزه مقدسات متعرض شده و برخورد با وی به اشد وجه واجب است. همچنین ترکها به لحاظ روانشناسی اجتماعی، احساساتی و شدیدا تحریک پذیرند. ممکن است یک شایعه، سبب برافروختن عواطف و تحریک احساسات آنها شود و واکنشی وصف ناشدنی در برابر آن بروز دهند.
2- دست خارجی در تحریک ترکها به جدایی از ایران یا خودمختاری خواهی آنان دخیل است. منطقه ای که اکنون به غلط جمهوری آذربایجان خوانده می شود، "اران" نام داشت که طی عهدنامه گلستان به روسیه وانهاده شد. بعد از انقلاب بلشویکی، استالین این منطقه را عمداً جمهوری آذربایجان نام نهاد تا منطقه اصلی و حقیقی آذربایجان را -که در ایران قرار داشت- بتواند به آن ضمیمه کند. در دهه 20 بعد از اشغال ایران، روسها قوای خود را از آذربایجان تخلیه نکردند و یک سالی، دولتی خودمختار به ریاست پیشه وری بر آن حکم راند. پس از انقلاب نیز یکی از مناطق غائله خیز آذربایجان بود. در سالهای اخیر، جریان پان ترک در میان جوانان و دانشجویان آذربایجان نفوذ زیادی یافته است. تیم فوتبال تراختور نیز بیش از اندازه یک تیم ورزشی، کارکرد اجتماعی و سیاسی پیدا نموده و تبدیل به پوششی برای تجلی احساسات قومیتی و هویتی شده است. مسلما اگر مردم مناطقی از ایران که واگرایی در آنجا مسبوق به سابقه نیست؛ نظیر اصفهان، فارس یا مازندران با اتفاقاتی که متضمن شوخی با فرهنگ آنهاست روبرو شوند؛ حتی اگر روحیاتی همچون ترکها می داشتند، باز هم توسط عوامل خارجی این چنین تحریک نمی شدند.
کانال حاشیه ساز
نظرات و انتقادات خود را به صفحه شخصی حاشیه ساز بفرستید.
telegram.me/hashiesaz